مطالعات پژوهشی راهور، جلد ۱۴۰۰، شماره ۳۷، صفحات ۲۰۵-۲۵۰

عنوان فارسی نقش اختلالات خواب و سبک‌های مقابله با استرس در پیش‌بینی کارکردهای اجرایی و نورولوژیک رانندگان
چکیده فارسی مقاله زمینه و هدف: شیوه رانندگی افراد متأثر از کارکردهای عصب‌روان­ شناختی و نورولوژیک است و اختلال در کارکردهای اجرایی و نورولوژیک رانندگان، به عنوان عواملی انسانی، نقش مهمی را در تصادف‌های رانندگی ایفا می‌کند. لذا شناسایی عواملی که منجر به اختلال در این کارکردها شوند ضروری است. هدف این پژوهش بررسی نقش اختلالات خواب و سبک‌های مقابله با استرس در کارکردهای اجرایی و نورولوژیک رانندگان بود.
روش: روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری را رانندگان اتوبوس در پایانه‌های شهر تهران در نیمه دوم سال 1399 تشکیل داد که از بین آن‌ها 250 راننده به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند. اطلاعات توسط آزمون‌های سنجش کارکردهای اجرایـی (آزمون کامپیوتری دسته‌بندی کارت‌های ویسکانسین (WCST) ، آزمون کامپیوتری تکلیف چند محرک پیشین، آزمون استروپ کلاسیک و آزمون برو نرو)، آزمون‌های سنجش کارکردهای نورولوژیک (مقیاس ارزیابی نورولوژیک (NES) و پرسش­نامه دست­برتری ادینبورو (EHI))، پرسش­نامه مقابله با موقعیت‌های استرس‌زا (CISS) و پرسش­نامه سنجش کیفیت خواب پیتزبورگ (PSQI) جمع‌آوری گردید. ارزیابی برازندگی مدل پیشنهادی از طریق اجرای مدل‌یابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS24 و  Amos24انجام شد.
یافته ­ها: یافته‌ها نشان دادند که مدل پیشنهادی با دو اصلاح و حذف مسیر غیرمعنا‌دار اختلالات خواب و سبک‌های مقابله‌ای به دست‌برتری به عنوان یکی از سنجه‌های کارکردهای نورولوژیک، برازش خوبی با  داده هابرخوردار است (05/0p<). مسیرهای اختلالات خواب، سبک‌های مقابله‌ای هیجان‌محور و اجتنابی به کارکردهای اجرایی منفی و معنا‌دار (05/0p<)، در حالی که مسیر اختلالات خواب و این سبک‌های مقابله‌ای به کارکردهای نورولوژیک مثبت و معنا‌دار بود (01/0p<). مسیرهای سبک مقابله‌ای مسأله‌محور به کارکردهای اجرایی مثبت و معنا‌دار بود (05/0p>) ولی مسیر این سبک مقابله‌ای به کارکردهای نورولوژیک معنا‌دار نبود (05/0p>).
نتیجه ­گیری: سنجش و درنظر گرفتن اختلالات خواب و نوع سبک‌های مقابله‌ای رانندگان به منظور ارائه راهکارهایی برای بهبود کارکردهای اجرایی و نورولوژیک رانندگان لازم است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله اختلالات خواب، سبک‌های مقابله با استرس، کارکردهای اجرایی، نشانه‌های نورولوژیک، رانندگان،

عنوان انگلیسی The Role of Sleep Disorders and Stress Coping Styles in Predicting the Executive and Neurological Functions of Drivers
چکیده انگلیسی مقاله Background and objective: People's driving style is affected by neuropsychological and 
neurological functions, and impairment in drivers' executive and neurological 
functions, as human factors, plays an important role in traffic accidents. Therefore, it 
is necessary to identify the factors that lead to disruption of these functions. The aim 
of this study was to investigate the role of sleep disorders and stress coping styles in 
executive and neurological functions of drivers.
Method: The research method was descriptive and correlational. The statistical 
population consisted of bus drivers in the terminals of Tehran in the second half of 
2020, from which 250 drivers were selected by multi-stage random sampling. Data 
were collected by executive function tests (Wisconsin Card Sorting Test (WCST), Nback Test, Classic Stroop Test and Go/No-go Test, neurological function tests 
,Neurological Evaluation Scale (NES) and Edinburgh Handedness Inventory (EHI)), 
Coping Inventory for Stressful Situations (CISS) and Pittsburgh Sleep Quality Index
(PSQI). The suitability of the proposed model was assessed by performing structural 
equation modeling using SPSS24 and Amos24 software. 
Findings: The results showed that the proposed model with two modifications and 
elimination of non-significant pathways of sleep disorders and coping styles with 
superiority as one of the measures of neurological functions has a good fit with the 
data (p<0.05). Pathways of sleep disorders, emotion-centered coping styles and 
avoidance to executive functions were negative and significant (p<0.05), while the 
pathways of sleep disorders and these coping styles to neurological functions were 
positive and significant (p<0.01). The pathways of problem-oriented coping style to 
executive functions were positive and significant (p>0.05), but the pathways of this 
coping style to neurological functions were not significant (p>0.05).  Results : Assessing and considering sleep disorders and the type of coping styles
of drivers is necessary in order to provide solutions to improve the executive and 
neurological functions of drivers.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله اختلالات خواب, سبک‌های مقابله با استرس, کارکردهای اجرایی, نشانه‌های نورولوژیک, رانندگان

نویسندگان مقاله صمد رحمتی |
دکتری تخصصی روانشناسی تربیتی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران

ابراهیم بهزاد |
دکتری تخصصی علوم اعصاب، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران

زینب احمدزاده |
دانشجوی دکتری تخصصی علوم اعصاب شناختی، پژوهشکده علوم شناختی، تهران

پیمان جهانداری |
کارشناسی‌ارشد مشاوره، پژوهشگاه علوم و فناوری طب نظامی، دانشگاه علوم پزشکی آجا، تهران، ایران

محمدناصح طالبی |
دکتری تخصصی علوم اعصاب شناختی، پژوهشکده علوم شناختی، تهران

مریم بهبودی |
استادیار گروه ریاضی و آمار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران


نشانی اینترنتی http://talar.jrl.police.ir/article_97690_791f345df5abd2aea4e6e338c9677db7.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات