مطالعات امنیت اجتماعی، جلد ۱۱، شماره ۶۳، صفحات ۵۱-۷۱
عنوان فارسی تبیین جامعه‌شناختی اثر محرومیت اقتصادی و اجتماعی (محرومیت نسبی) بر گرایش به خشونت سیاسی شهروندان تهرانی
چکیده فارسی مقاله هدف و زمینه: هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر نقش محرومیت نسبی (محرومیت اقتصادی و محرومیت اجتماعی) بر گرایش به خشونت سیاسی شهروندان تهرانی می باشد. از آنجا که طی سال های اخیر، کنش های خشونت‌آمیز شهروندان بهویژه در شهر تهران، رو به فزونی است، بررسی جامعه شناختی این پدیده می تواند گامی مهم در شناخت آن و اتخاذ تصمیمات مبتنی بر روش های علمی بردارد.
روش تحقیق: تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی روش آن، تبیینی- پیمایشی می‌باشد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه این تحقیق، کلیه افراد 18 سال به بالای ساکن شهر تهران در سال 1399 هستند که حجم نمونه با استفاده از نرم افزار spss sample power، 1009 نفر تعیین گردید. نمونه های این تحقیق به روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. پس از جمع‌آوری اطلاعات و ورود داده ها در نرم‌افزار spss، ضریب آلفای کرونباخ برای متغیر خشونت سیاسی 78/0، احساس محرومیت اجتماعی 82/0 و احساس محرومیت اقتصادی 89/0 محاسبه شد، همچنین از روش های آماری نظیر تحلیل تک‌متغیره (شاخص ها گرایش به مرکز و پراکندگی) و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است.
یافته‌ها ‌و نتیجه گیری: مهم ترین یافته های این پژوهش حاکی از آن است که احساس محرومیت اقتصادی به طور مستقیم بر گرایش به خشونت سیاسی اثرگذار نبوده و اثر آن بر متغیر وابسته پژوهش (گرایش به خشونت سیاسی) به طور غیر مستقیم از طریق اثرگذاری بر احساس محرومیت اجتماعی معنا پیدا می کند. هر چند این میزان اثر نیز بسیار ضعیف است (ضریب تأثیر برابر با 08/0). در مقابل، احساس محرومیت اجتماعی با ضریب تأثیر 29/0، به طور مستقیم بر گرایش به خشونت سیاسی شهروندان اثرگذار بوده است. همچنین، احساس محرومیت اقتصادی با ضریب تأثیر 28/0 بر احساس محرومیت اجتماعی اثرگذار بوده است.
نتایج این پژوهش نشان داد با افزایش احساس محرومیت اجتماعی، گرایش به خشونت سیاسی بیشتر می شود. همچنین، احساس محرومیت اقتصادی، به طور مستقیم بر گرایش به خشونت سیاسی اثرگذار نمی باشد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله خشونت سیاسی، محرومیت نسبی، محرومیت اقتصادی، محرومیت اجتماعی،
عنوان انگلیسی Sociological Explanation of the Impact of Economic and Societal Deprivation (relative deprivation) on Tehrani Citizens' Tendency toward Political Violence
چکیده انگلیسی مقاله Objective and Background: The present study is aimed to investigate the impact of the role of relative deprivation (economic deprivation and societal deprivation) on the tendency of Tehrani citizens toward committing political violence. Since, over recent years, violent acts of citizens, especially in Tehran, is growing the sociological study of this phenomenon can be an important step toward recognizing the issue and making decisions based on scientific methods.
Research Method: The present study, in terms of practical aim, is of explanatory-survey type. A self-made questionnaire was used to collect data. The population of this research includes all 18+ people resident in Tehran in 2020. The sample size was determined to be 1009 people, using SPSS sample power software. The samples of this research were selected using multi-stage cluster method. Following collecting information and entering data in SPSS, Cronbach's alpha coefficient for the variable of political violence, societal deprivation feeling and economic deprivation feeling were 0.78, 0.82 and 0.89, respectively. Statistical methods such as single variable analysis (Indicators of tendency toward focus and scattering) and structural equations modeling have been used.
Findings and Conclusion: The most important findings of the study indicate that economic deprivation feeling, did not directly influence the tendency toward political violence, and its impact on the dependent variable of the research (tendency toward political violence) indirectly makes sense through influencing social deprivation feeling. However, this level of impact is also very weak (the impact factor is 0.08). In contrast, social deprivation feeling with an impact factor of 0.29, has directly affected the tendency of citizens toward political violence. Economic deprivation feeling, with an impact factor of 0.28 has influenced social deprivation feeling.
Results: The present study showed that growing social deprivation leads to tendency toward more political violence. It also came out that economic deprivation feeling does not directly affect the tendency toward political violence.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله خشونت سیاسی, محرومیت نسبی, محرومیت اقتصادی, محرومیت اجتماعی
نویسندگان مقاله سید مهدی تقوی |
دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی.

طلیعه خادمیان |
استادیار جامعه شناسی و عضو هیئت علمی واحد تهران شمال دانشگاه آزاد اسلامی. نویسنده مسئول.

ابراهیم متقی |
استادعلوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه تهران.

هادی شیرزاد |
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران.

نشانی اینترنتی http://sss.jrl.police.ir/article_94459_8adf74335a38b9cc3f300e3e9b11981d.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات